1. Định nghĩa sản phẩm

Khách hàng ưa chuộng các giống xoài ít xơ (gồm cả xoài tươi, được đóng gói). Mỗi nước châu Âu có sở thích xoài vỏ xanh hoặc xoài vỏ đỏ khác nhau.

Bảng 1: Mã hàng hóa của sản phẩm ổi, xoài, và măng cụt tươi hoặc sấy khô

Nguồn: Eurostat Comext

Mô tả sản phẩm

Chất lượng

Xoài được chia thành 3 loại: Loại đặc biệt, loại I và loại II. Thông tin về yêu cầu chất lượng đối với từng loại có thể tra cứu tại:

- Các tiêu chuẩn đối với sản phẩm xoài tại trang điện tử Codex Alimentarius, “bộ quy định về thực phẩm” của Tổ chức y tế thế giới (WHO) và của Tổ chức Nông lương thế giới (FAO)

- Các tiêu chuẩn đối với sản phẩm xoài của Ủy ban Kinh tế Liên hợp quốc về châu Âu (UNECE); Các tiêu chuẩn tiếp thị chung của Ủy ban châu Âu (EC) số 543/2011.

Tuy nhiên, các tiêu chuẩn cơ bản đối với sản phẩm xoài bao gồm:

- lành lặn, nguyên vẹn;

- sạch sẽ, không có dấu hiệu lạ có thể nhìn thấy được; không dập thối (tươi và rắn chắc);

- không bị sâu bệnh;

- không bị hư hại do sâu bệnh gây ra hoặc do nhiệt độ thấp gây ra; không bị các vết dập nát;

- không bị ảnh hưởng do độ ẩm bất thường từ bên ngoài;

- không bị thối đen và không có các vết lằn;

- không có mùi hoặc hương vị lạ.

Kích cỡ và quy cách đóng gói

Xoài tươi được phân loại theo mã kích cỡ từ A tới D. Thị trường châu Âu ưa chuộng nhất xoài có trọng lượng từ 500 – 650 gram (cỡ B và cỡ C).

Nguồn: UNECE

Yêu cầu về đóng gói khác nhau phụ thuộc vào phân khúc khách hàng và thị trường. Xoài phải được đóng gói trong bao bì mới, sạch sẽ, chất lượng cao, đảm bảo yêu cầu bảo quản phù hợp để ngăn ngừa hư hỏng. Các yêu cầu đóng gói phổ biến ở châu Âu bao gồm những quy định sau:

- Đối với bao bì bán buôn cần đựng trong các hộp hoặc thùng các-tông: từ 4kg (phổ biến nhất trong vận tải đường biển) đến 6kg (vận tải đường hàng không);

- Xoài rất dễ bị hỏng do áp lực, nên xoài cần được bọc gói các lớp giấy hoặc đệm bên ngoài để ngăn chặn ảnh hưởng đến chất lượng.

Có thể tham khảo: Bộ thông lệ quốc tế về đóng gói và vận chuyển rau quả nhiệt đới tươi của tổ chức FAO (CAC/RCP 44-1995) bao gồm các hướng dẫn đóng gói và vận chuyển phù hợp để đảm bảo sản phầm được vận chuyển trong điều kiện tốt.

Quy định dán nhãn

Việc dán nhãn phải phù hợp với các quy tắc và quy định hiện hành của thị trường châu Âu. Nhãn mác không được chứa bất kỳ loại mực hoặc keo độc hại nào. Tham khảo thêm quy định sau:

Quy định (EU) số 1169/2011 về việc cung cấp thông tin thực phẩm đến người tiêu dùng

Nhãn mác hoặc việc ghi dấu đối với trái cây tươi và trái cây tươi đóng gói sẵn cần cung cấp các thông tin sau:

- Đơn vị đóng gói/vận chuyển/giao hàng;

- Tên và địa chỉ (đường phố/thành phố/vùng/mã bưu điện/quốc gia) hoặc nhãn dấu được cơ quan có thẩm quyền của quốc gia đó công nhận chính thức;

- Tên sản phẩm “Xoài” nếu sản phẩm không nhìn thấy được từ bên ngoài, tên nước xuất xứ, thông tin huyện/tỉnh/khu vực (không bắt buộc);

- Các thông số thương mại, cụ thể: loại, mã cỡ, số lượng và trọng lượng tịnh…

2. Các thị trường tiềm năng đối với nhà xuất khẩu sản phẩm xoài

Thông tin chung và các số liệu về tình hình trao đổi thương mại và sản xuất tại thị trường châu Âu được cung cấp tại trang điện tử CBI. Mục này sẽ cung cấp các thông tin về thương mại và tình hình tiêu thụ xoài ở châu Âu.

Lưu ý: Theo thống kê thương mại, xoài là mặt hàng chiếm đa số trong nhóm hàng hóa chung, nhóm hàng hóa này còn gồm có ổi và măng cụt. Các số liệu thương mại sau đây là chính xác, nhưng cũng có một phần nhỏ số liệu thương mại của ổi và măng cụt.

Hà Lan là nhà nhập khẩu chính của châu Âu

Ở châu Âu, nước nhập khẩu xoài tươi lớn nhất từ các nhà cung cấp ngoài châu Âu là Hà Lan, tiếp sau đó là Vương quốc Anh, Tây Ban Nha và Bỉ.

Năm 2016, lượng xoài nhập khẩu vào Hà Lan chiếm hơn một nửa lượng xoài nhập khẩu vào châu Âu. Các quốc gia nói trên đều là thị trường quan trọng của các nhà xuất khẩu từ các nước đang phát triển như Bra-xin, Pê-ru và một số nước khác như Bờ Biển Ngà, CH Dominica và Senegal – đây là những nước đang gia tăng xuất khẩu xoài vào châu Âu.

Hà Lan là nhà cung cấp chính sang Đức

Hà Lan (cùng với Tây Ban Nha và Bỉ) tạo thành một trung tâm trung chuyển xoài tươi rất quan trọng. Hà Lan tái xuất khoảng 42% lượng xoài sang Đức. Số lượng còn lại được phân phối khắc châu Âu. Bỉ xuất khẩu chủ yếu sang Pháp. Còn Tây Ban Nha chủ yếu xuất khẩu trực tiếp sang Bồ Đào Nha, trong đó có cả xoài được trồng tại Tây Ban Nha.

Các thị trường tiêu thụ lớn ở phía tây, các nước nhập khẩu mới phát triển ở phía đông

Vương quốc Anh, Đức và Pháp là các nước tiêu thụ xoài lớn, các nước này sẽ hoặc nhập khẩu trực tiếp từ các nước trồng xoài hoặc nhập lại từ các trung tâm trung chuyển như Hà Lan. Lượng tiêu thụ xoài ở các nước Đông Âu thấp hơn nhưng đang có dấu hiệu tăng trưởng tiêu thụ tại các nước như Ba Lan và Rumani. Các nước này được cung cấp xoài chủ yếu từ các nhà nhập khẩu ở các nước Tây Âu.

3. Các xu hướng phát triển sản phẩm xoài của thị trường châu Âu

Xu hướng “có thể ăn ngay” trở nên phổ biến

Những năm gần đây, nhu cầu đối với sản phẩm xoài “có thể ăn ngay” (hay xoài chín) chiếm đa số trong lĩnh vực bán lẻ. Quy trình làm chín trái cây đã được hoàn thiện ở Bắc Âu và điều này đã góp phần gia tăng lượng tiêu thụ xoài ở các nước này. Các khu vực khác của châu Âu cũng đang có xu hướng tương tự như thế.

Xu hướng “có thể ăn ngay” đảm bảo chất lượng sản phẩm cho người tiêu dùng và hạn chế số lượng xoài mà siêu thị phải loại bỏ vì khách hàng không cần phải nắn từng quả để cảm nhận liệu quả đó có chin hay không. Xoài có thể ăn ngay thường được vận chuyển bằng đường biển, việc này tạo thuận lợi cho việc tìm nguồn cung ứng và xây dựng kế hoạch bán hàng.

Một số công ty nhập khẩu tự thực hiện quy trình làm chín xoài. Các giống xoài có tên Keitt và Kent là những giống phù hợp nhất với các yêu cầu về điều kiện làm chín và các yêu cầu vận chuyển của các công ty nhập khẩu này.

Người tiêu dùng đang tìm kiếm hình thức thuận tiện dễ ăn

Xoài ngày càng được bán nhiều dưới dạng trái cây tươi cắt miếng (chủ yếu bán theo suất cá nhân), đông lạnh (IQF), sấy khô, hoặc dưới dạng bột xoài hoặc nước trái cây tươi. Việc lựa chọn các hình thức sơ chế này mang lại sự thuận tiện cho người tiêu dùng khi thưởng thức xoài. Với vai trò là một nhà xuất khẩu, bạn có thể gia tăng giá trị sản phẩm thông qua các hình thức sơ chế xoài như thế này. Tuy nhiên, mức độ cạnh tranh, quy trình chế biến đạt tiêu chuẩn chứng nhận và yêu cầu vận chuyển đòi hỏi rất cao. 

Xu hướng đa dạng các giống xoài khác nhau

Các giống xoài nổi tiếng được cung cấp tại thị trường châu Âu là Amélie, Tommy Atkins and Kent. Những năm gần đây, các giống mới như Keitt và một số loại giống lạ như Nam Doc Mai đã xuất hiện trên thị trường châu Âu. Người tiêu dùng rất thích sự đa dạng các giống xoài này vì các giống xoài mới mang lại vị ngon hơn, ngọt hoặc ít xơ. Nói chung, bạn sẽ thấy là các nhà bán lẻ đang chuyển sang bán các giống xoài ít xơ thay cho xoài nhiều xơ vì khách hàng muốn mua các loại quả có thể cắt dễ dàng, đặc biệt là ở khu vực Tây Âu. Các giống xoài Kent, Keitt và Palmer dần thay thế giống xoài nhiều xơ Tommy Atkins.

Am hiểu người tiêu dùng và khẩu vị của họ là yếu tố then chốt để thành công

Ngoài màu sắc và hình thức, hương vị đóng vai trò quan trọng. Ở khu vực Nam Âu, hương vị và độ ngọt của trái cây chín luôn là yếu tố quan trọng đối với người tiêu dùng. Ở các nước châu Âu khác, người tiêu dùng cũng có xu hướng đòi hỏi cao về hương vị và giờ đây họ sẵn sàng chi nhiều tiền hơn để có được sản phẩm chất lượng cao. Pháp, Tây Ban Nha và Thụy Sỹ là các thị trường nhiều tiềm năng với nhu cầu cao về loại xoài chín cây, vận chuyển đường hàng không.

Cơ hội đối với xoài hữu cơ

Việc người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sức khỏe và môi trường đang tạo ra nhu cầu đối với các loại rau quả sản xuất hữu cơ. Phân khúc thực phẩm hữu cơ ngày càng phát triển qua các năm ở châu Âu.

Các nước Bắc Âu nói chung và Đức nói riêng đang gia tăng nhu cầu tiêu thụ sản phẩm hữu cơ, điều này sẽ mang lại nhiều cơ hội cho sản phẩm xoài hữu cơ.

Còn tiếp...

(Theo Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ)

• Họp thành viên lần I/2020 CLB Mekong PC  (26/02/2020)
• Xuất khẩu dứa tươi vào châu Âu (tiếp theo)  (25/12/2018)
• Xuất khẩu sản phẩm xoài sang châu Âu (tiếp theo)  (25/12/2018)
• Xuất khẩu dứa tươi vào châu Âu  (24/12/2018)
• Xuất khẩu chôm chôm vào châu Âu  (24/12/2018)
• Tạo đột phá cho rau, quả xuất khẩu  (17/12/2018)
• Lãnh đạo Aeon chỉ ra “bí kíp” giúp trái xoài Việt Nam chinh phục thị trường khó tính Nhật Bản  (14/12/2018)
• Quảng bá gạo và cá tra Việt Nam tại Philippines  (04/12/2018)
• Doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam cân nhắc hoạt động xuất khẩu cá tra của Indonesia và Trung Quốc  (21/11/2018)
• Sự tăng trưởng ấn tượng của gạo thơm  (12/11/2018)