Tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước trong bối cảnh tham gia TPP
Ở nước ta, doanh nghiệp nhà nước (DNNN) có vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế. Trước khi tham gia Hiệp định đối tác chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP), nước ta đã tiến hành tái cơ cấu DNNN, và đã đạt nhiều kết quả quan trọng. Khi tham gia TPP đây vừa là thách thức, nhưng cũng là cơ hội để nâng cao hiệu quả cải cách DNNN.

Responsive image

Trong quá trình đàm phán Hiệp định TPP, vấn đề DNNN được các thành viên đề cập ngay từ những phiên đầu tiên, khi thảo luận về các quy tắc liên quan đến xây dựng và thực thi chính sách cạnh tranh. Mục tiêu chính của các thành viên TPP khi xây dựng bộ nguyên tắc mới về DNNN là tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế trong khu vực thương mại tự do. Đồng thời, các thành viên cũng thừa nhận, do sự đa dạng về lịch sử, chính trị và kinh tế, nên tại một số nước thành viên, đặc biệt là các nước đang phát triển, khu vực DNNN đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện các mục tiêu chính sách công, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an ninh - quốc phòng. Cũng trong quá trình đàm phán, Việt Nam giữ quyền bảo lưu các hình thức hỗ trợ cần thiết cho DNNN trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách lớn của Nhà nước về chương trình cổ phần hoá và tái cơ cấu khu vực DNNN với mục đích làm cho DNNN hoạt động tốt hơn theo các tín hiệu thị trường.

Tham gia Hiệp định TPP, vừa là thách thức, song cũng là cơ hội để Việt Nam thực hiện tái cơ cấu DNNN. Khi tham gia TPP, các DNNN sẽ không còn còn được hưởng các ưu đãi, không còn những đặc quyền, đặc lợi, các doanh nghiệp khác sẽ có cơ hội để phát triển và cạnh tranh bình đẳng. Đồng thời, TPP sẽ tạo sức ép thúc đẩy các DNNN chủ động nâng cao năng lực cạnh tranh. Tham gia TPP, Việt Nam sẽ phải hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa theo hướng cải cách mạnh mẽ DNNN, tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế. Thực hiện nhất quán cơ chế giá thị trường, cải thiện và hoàn thiện thể chế pháp luật kinh doanh.

Nhìn chung, TPP không ảnh hưởng nhiều đến các DNNN của các thành viên trong khối và cũng không ảnh hưởng nhiều đến quá trình tái cơ cấu DNNN ở Việt Nam, nếu có thì TPP cũng chỉ mang vai trò thúc đẩy quá trình này ở Việt Nam mà thôi. Song, TPP cũng cung cấp cho Việt Nam một động lực quan trọng để đẩy mạnh cải cách DNNN, đặc biệt là quá trình cổ phần hoá các doanh nghiệp này. Mặc dù cải cách DNNN đã trở thành một trong ba trụ cột chính của quá trình tái cơ cấu nền kinh tế nước ta từ năm 2012, nhưng tiến độ của nó trên thực tế lại chậm hơn dự kiến. Trước bối cảnh đó, Chính phủ đã tăng cường những nỗ lực và thực hiện nhiều biện pháp khác nhau, như mở cửa cho cạnh tranh trong một số ngành mà trước đây được độc quyền bởi các DNNN như than, điện, xăng dầu; Những bước phát triển này cho thấy Việt Nam đang điều chỉnh chính sách DNNN của mình theo hướng các cam kết TPP, điều này có thể giúp Việt Nam cải thiện hiệu suất của các DNNN cũng như của cả nền kinh tế trong dài hạn…

Theo vinanet