1. Mô tả sản phẩm

Dứa (Ananas comosus) là một loại cây nhiệt đới có trái ăn được. Nó là một nhánh của họ Bromeliaceae. Dứa có bản địa ở Nam Mỹ. Cây dứa có thể chịu được cả hạn hán và mưa từ 500 mm đến 3000 mm mỗi năm.

Cho đến giữa những năm 1990, việc sản xuất và buôn bán trái dứa đã bị chi phối bởi giống Smooth Cayenne, được đặc trưng bởi hàm lượng đường và axit cao và rất phù hợp để đóng hộp. Vào giữa những năm 1990, Del Monte đã thử nghiệm một giống dứa lai mới, MD2, có vị ngọt ngọt hơn, hàm lượng vitamin C cao hơn và thời hạn sử dụng lâu hơn. Giống MD2 bây giờ đã thay thế dứa Smooth Cayenne là giống được ưu tiên ở mọi thị trường chính. Hơn 80% tất cả hàng nhập khẩu của châu Âu là MD2. Hầu hết các loại dứa khác thuộc loại ‘Smooth Cayenne’, ‘Sugarloaf’ và ‘Victoria’. Nói chung dứa tươi có trọng lượng từ 1 đến 2,5 kg.

Bảng 1: mã hàng sản phẩm trái dứa tươi

Nguồn: Eurostat Comext

Đặc điểm kỹ thuật sản phẩm

Chất lượng

Dứa được chia thành ba loại: Loại đặc biệt, Loại I và Loại II. Hầu hết dứa được bán ở thị trường châu Âu là Loại I hoặc Loại đặc biệt.

Thông tin về các yêu cầu chất lượng cho từng loại có thể được tìm thấy trong:

• Tiêu chuẩn dứa của Ủy ban Kinh tế Liên hợp quốc Châu Âu (UNECE).
• Tiêu chuẩn dứa trong Codex Alimentarius, ‘mã thực phẩm’ của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO)
• Tiêu chuẩn chung về Quy chế Marketing (EU) số 543/2011.

Ít nhất, dứa cần có các tiêu chuẩn sau:

• Nguyên vẹn, có hoặc không có chop vương miện
• Lành lặn, tức là sản phẩm không bị nát hoặc hư hỏng.
• Sạch sẽ, không có bất kỳ vật chất lạ nào trên trái dứa
• Thực tế không sâu bệnh
• Cùi thịt dứa không bị hư hại do sâu
• Nhìn tươi ngon
• Không có độ ẩm bất thường bên ngoài
• Không có mùi lạ và/ hoặc mùi vị lạ.

Việc vận chuyển và xử lý phân phối phải phù hợp với quá trình chin của trái dứa.

Tiêu chuẩn chất lượng Châu Âu trong Quy định (EC) số 1580/2007 quy định rằng việc nhập khẩu rau quả tươi từ các nước thứ ba vào Liên minh Châu Âu (EU) phải tuân theo Tiêu chuẩn Marketing của EU hoặc tương đương.

Dứa không được làm chin sau thu hoạch. Dứa chưa chín khi tiếp xúc với ethylene từ các loại trái cây khác (ví dụ chuối) có thể làm mềm trái dứa, nhưng nó sẽ không làm cho dứa ngọt hơn.

Kích thước và bao bì

Dứa tươi được phân loại theo Mã kích thước A – H, với trọng lượng trung bình (bao gồm cả chop vương miện) khác nhau, từ 2750 gram (Kích thước A) đến 800 gram (Kích thước H). Thông thường trọng lượng tối thiểu cho một quả dứa là 700 gram. Xem thêm thông tin về tiêu chuẩn dứa Codex Alimentarius.

Yêu cầu đóng gói khác nhau theo phân khúc khách hàng và thị trường. Người mua yêu cầu bao bì mới, sạch sẽ, chất lượng cao, đảm bảo bảo quản sản phẩm. Nói chuyện với khách hàng của bạn về yêu cầu và sở thích của họ để đóng gói. Đặc điểm chung bao gồm các tính năng sau:

Bao bì bán buôn trong hộp carton hoặc thùng có thể thay đổi kích thước.

Hầu hết dứa tươi được đóng gói trong các hộp có chứa 5-10 quả dứa, với trọng lượng tịnh khoảng 12 kg.

Xem thêm Quy tắc thực hành quốc tế được đề xuất để đóng gói và vận chuyển Rau quả tươi nhiệt đới (CAC / RCP 44-1995). (Recommended International Code of Practice for Packaging and Transport of Tropical Fresh Fruits and Vegetables (CAC/RCP 44-1995).

Ghi nhãn sản phẩm

Ghi nhãn trên bao bì của người tiêu dùng phải tuân thủ các quy tắc và quy định áp dụng cho Thị trường châu Âu. Nhãn không được chứa bất kỳ loại mực hoặc keo độc hại nào. Xem thêm: 

• Tiêu chuẩn chung của Codex về ghi nhãn thực phẩm đóng gói sẵn (CODEX STAN 1-1985)
• Quy định (EU) số 1169/2011 về cung cấp thông tin thực phẩm cho người tiêu dùng.

Nếu bản chất của sản phẩm không nhìn thấy được từ bên ngoài, gói phải được dán nhãn với tên của sản phẩm và có thể là tên của giống và/ hoặc tên thương mại.

Nhãn để đóng gói sẵn hoặc các loại trái cây tươi khác nên cung cấp các thông tin sau:

• Tên sản phẩm được bán
• Nhận dạng thương mại của sản phẩm, tức là loại, kích thước (mã), số lượng đơn vị, trọng lượng tịnh.
• Tên và địa chỉ của nhà sản xuất
• Địa điểm / quốc gia xuất xứ
• Mã truy xuất nguồn gốc.

Ngoài ra, nhãn phải bao gồm bất kỳ biểu tượng chứng nhận nào (nếu có) và / hoặc biểu trưng của nhà bán lẻ (trong trường hợp sản phẩm nhãn hiệu riêng).

Để biết thêm thông tin về ghi nhãn, đóng gói và chất lượng, hãy xem Tiêu chuẩn Codex Alimentarius cho Dứa (Codex Alimentarius Standard for Pineapples) hoặc đọc về ghi nhãn thực phẩm tại Bộ phận hỗ trợ thương mại của EU (food labelling on the EU Trade Helpdesk).

2. Thị trường châu Âu nào cho những nhà xuất khẩu dứa

Thông tin chung về phát triển thương mại tại thị trường châu Âu được cung cấp tại báo cáo thị trường CBI (CBI Market Intelligence Platform).

Dứa là một sản phẩm tiêu biểu từ các nước đang phát triển

Thị trường dứa ở châu Âu dứa gần như được cung ứng độc quyền từ các nước đang phát triển. Sau một thập kỷ tăng trưởng nhanh chóng giữa năm 1995 và 2005, tổng nhập khẩu dứa sang châu Âu đã ổn định trong khoảng 850.000 đến 900.000 tấn trong những năm gần đây.

Thị trường dứa đã trưởng thành và các công ty lớn đã thành lập doanh nghiệp ở các nước sản xuất. Thực tế này có nghĩa là, với tư cách là một nhà cung cấp nhỏ hơn, bạn sẽ phải tối ưu hóa hiệu suất của mình hoặc phân biệt bản thân nếu bạn muốn ở lại trong thương trường.

Lời khuyên:

Phân biệt sản phẩm của bạn với chất lượng vượt trội, bao bì, nhãn mác đặc biệt, hoặc tuân thủ sản phẩm bền vững.

Các công ty đa quốc gia thống trị thương mại dứa và chuối

Việc vận chuyển dứa tươi bằng đường biển, sử dụng tàu lạnh, thường được kết hợp với sản phẩm chuối. Các công ty thống trị buôn bán chuối trên thế giới (như Dole, Del Monte, Chiquita và Fyffes) đang tham gia nhiều vào việc sản xuất và buôn bán dứa tươi. Các công ty này vận hành đồn điền của riêng họ, đóng gói nhà ở, kho lạnh và các cơ sở phân phối khác. Họ cung cấp nguồn cung bổ sung từ người trồng trọt (hợp đồng canh tác).

Lời khuyên:

• Cố gắng tránh cạnh tranh với các công ty dứa ưu thế. Tập trung vào các thị trường thích hợp (ví dụ, trái cây bền vững chịu trách nhiệm xã hội, sản xuất hữu cơ thân thiện với môi trường hoặc hữu cơ) hoặc các đặc sản (như dứa bé, dứa bao tử).
• Nếu bạn là nhà sản xuất gặp khó khăn trong việc phân biệt sản phẩm của mình hoặc thiếu sức mạnh tiếp thị, hãy cân nhắc tham gia hoặc cung cấp một hoạt động đa quốc gia.

Hầu hết các nước nhập khẩu trực tiếp từ các nước trồng dứa

Nhiều thị trường lớn như Đức, Tây Ban Nha, Anh, Ý và Pháp nhập khẩu trực tiếp từ nước sản xuất dứa. Trong thực tế, ba phần tư tổng giá trị thương mại liên quan đến nhập khẩu trực tiếp. Vì vậy, với tư cách là nhà xuất khẩu, bạn có thể tùy chọn và cung cấp trực tiếp thị trường phù hợp nhất với bạn.

Trung tâm hậu cần/ logistic

Nhìn chung, Hà Lan là nước nhập khẩu dứa tươi lớn nhất, vì vị trí các cảng biển chính của Hà Lan là cảng đến chính cho các hãng vận chuyển chuối lớn. Mặc dù phần lớn dứa được giao dịch trực tiếp, logistic của các luồng thương mại này vẫn chủ yếu do Hà Lan và Bỉ quản lý. Bạn nên xem những nước này là những trung tâm quan trọng để xuất khẩu dứa của bạn.

Lời khuyên:

• Ưu tiên Hà Lan hoặc Bỉ để tiếp cận các thị trường. Kinh nghiệm và khả năng phân phối lại của các trung tâm nhập khẩu hàng đầu tại thị trường Hà Lan và Bỉ sẽ giúp tiếp cận thị trường linh hoạt hơn.
• Đối với thương mại tổng hợp dứa, hãy xem xét thiết lập quan hệ thương mại trực tiếp với các thị trường đích hàng đầu.

Châu Âu không phải là đối thủ cạnh tranh về dứa

Việc sản xuất dứa ở châu Âu không nhiều. Theo Thống kê của Tổ chức Nông lương của Liên hợp quốc (FAOSTAT), Bồ Đào Nha là quốc gia châu Âu duy nhất sản xuất dứa. Tuy nhiên, với khối lượng sản xuất khoảng một nghìn tấn, tác động của nó không thể tiếp cận xa hơn Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha. Cạnh tranh với bạn sẽ mạnh nhất từ các nước đang phát triển khác như Costa Rica.

Lời khuyên:

• Xác định vị trí định lượng của bạn bằng cách so sánh số liệu thống kê sản lượng dứa trên trang web Faostat.
• Luôn sẵn sàng cho những thay đổi trong thị trường châu Âu. Vì châu Âu phụ thuộc rất nhiều vào việc cung cấp dứa từ Costa Rica, cơ hội có thể phát sinh đột ngột nếu Costa Rica không thể cung cấp.

Tiêu thụ dứa nhiều nhất ở Đức, Ý, Anh và Tây Ban Nha

Theo số liệu thống kê xuất nhập khẩu, Đức, Ý, Anh và Tây Ban Nha là những thị trường tiêu thụ dứa lớn nhất ở châu Âu. Nhìn chung, người tiêu dùng châu Âu quan tâm đến trái cây nhiệt đới như dứa, nhưng tiêu thụ của họ ở châu Âu cũng phụ thuộc vào sự sẵn có, giá bán lẻ và cách mà sản phẩm được trưng bày. Các thị trường tiêu thụ chính ở châu Âu là thị trường cho xuất khẩu của bạn, nhưng bạn không được bỏ qua tiềm năng của các thị trường nhỏ và các trung tâm thương mại.

Lời khuyên:

Cập nhật các xu hướng cung cấp và tiêu thụ bằng cách kiểm tra các trang tin tức như FreshPlaza và tổng quan hàng năm về thị trường dứa toàn cầu.

3. Xu hướng nào đem lại cơ hội cho thương mại dứa tại châu Âu

Biểu đồ xu hướng của CBI cung cấp thông tin về xu hướng chung trên thị trường châu Âu đối với rau quả tươi.

Các sản phẩm dứa

Mới cắt: Siêu thị tạo thuận lợi cho người tiêu dùng bằng cách bán các công cụ gọt vỏ đặc biệt hoặc bằng cách cung cấp dứa tươi trong gói tiêu dùng.

Dứa bé: “Dứa baby” cũng có tiềm năng phát triển tại các thị trường mới. Kích thước của chúng rất phù hợp cho tiêu dùng cá nhân và rất dễ ăn. Dứa bé đôi khi cũng được sử dụng làm trang trí.

Dứa đóng hộp: Một phần lớn dứa được tiêu thụ như trái cây được bảo quản, chủ yếu là đóng hộp.

Dứa đông lạnh và sấy khô cũng đang trở nên phổ biến hơn.

Xu hướng tiêu dùng thuận tiện mạnh nhất ở Bắc Âu, đặc biệt là ở Anh và Hà Lan. Ở Nam Âu, vì người dân có nhiều thời gian hơn cho việc ăn uống và chuẩn bị thức ăn, nên thuận lợi cho các nhà cung cấp dứa tươi.

Lời khuyên:

• Chọn các giống dễ cắt, và tìm hiểu thêm thông tin người tiêu dùng về gọt và cắt.
• Xem thêm thông tin báo thị trường CBI để biết thêm về xuất khẩu trái cây chế biến sang châu Âu (CBI market intelligence platform on exporting processed fruit to Europe).

Hương vị rất quan trọng

Vì dứa tươi không chín sau khi thu hoạch, hương vị và vị ngọt của quả là tiêu chí lựa chọn quan trọng cho các nhà nhập khẩu. Người tiêu dùng châu Âu có một sở thích cho dứa ngọt với thịt ngon ngọt. Mặc dù giống MD2 là phổ biến nhất, tuy nhiên vẫn có cơ hội cho các giống ngọt khác. Các giống ít được biết đến chủ yếu được bán ở các chợ đường phố, cửa hàng dân tộc và người bán rong. Ví dụ, với hương vị vượt trội của loại dứa ngọt Cayenne, chín, được vận chuyển bằng đường hàng không chủ yếu dành cho các phân khúc chuyên ngành và dịch vụ ăn uống.

Lời khuyên:

Đảm bảo cung cấp dứa được thu hoạch với độ chín và hương vị phù hợp.

Chú ý hơn đến trái cây bền vững

Ở châu Âu, xu hướng đang phát triển theo hướng tiếp cận bền vững cho sản xuất và chế biến trái cây tươi. Các vấn đề môi trường và xã hội ngày càng trở nên quan trọng. Các kế hoạch chứng nhận môi trường và xã hội bao gồm các hành động nhằm giảm mạnh và đăng ký sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, đảm bảo an toàn cho nhân viên và / hoặc thậm chí bao gồm cả bảo đảm giá cho người sản xuất.

Các chương trình chứng nhận phù hợp với Chương trình Tuân thủ Xã hội Toàn cầu (GSCP) (Global Social Compliance Programme) có nhiều khả năng được các siêu thị châu Âu chấp nhận.

Lời khuyên:

• Tham khảo trang web của Chương trình Tuân thủ Xã hội Toàn cầu (GSCP) để biết thêm thông tin về sản phẩm vì xã hội và môi trường.
• Cải thiện điều kiện làm việc, giảm sử dụng nước và áp dụng quản lý dịch hại tổng hợp (IPM).

Giảm lượng khí thảo carbon

Đối với các nhà nhập khẩu trái cây, việc giảm lượng khí thải carbon ngày càng trở nên quan trọng vì người tiêu dùng và các nhà bán lẻ đang chú ý nhiều hơn đến chủ đề này. Đối với sản phẩm dứa, hương vị tốt nhất được vận chuyển bằng đường hàng không, chín tự nhiên, và cân nhắc vấn đề môi trường và giá ưu đãi khi vận chuyển bằng đường biển. Tùy thuộc vào người mua hàng, họ có nhu cầu và cách tiếp cận khác nhau.

Lời khuyên:

Tăng cơ hội cho bạn với người mua lớn bằng cách giảm tác động của công ty đối với môi trường và cho họ thấy những nỗ lực của bạn trong lĩnh vực phát triển bền vững.

Sản phẩm hữu cơ

Việc chú trọng hơn đối với sức khỏe và môi trường cũng tạo ra sự quan tâm đến dứa hữu cơ. Nhu cầu về dứa hữu cơ đặc biệt mạnh ở các thị trường Bắc Âu.

Lời khuyên:

• Tìm hiểu thêm về nghiên cứu chung xu hướng trong trái cây tươi và rau quả (trend in the fresh fruit and vegetables).
• Đối với việc xuất khẩu dứa hữu cơ sang thị trường châu Âu, sử dụng một nhà nhập khẩu chuyên biệt, những người am hiểu thị trường và có khả năng đưa hàng vào các thị trường thích hợp, đáp ứng các yêu cầu cụ thể của họ. Ví dụ như sử dụng Organic-Bio.

Còn tiếp...

(Theo Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ)

• Họp thành viên lần I/2020 CLB Mekong PC  (26/02/2020)
• Xuất khẩu dứa tươi vào châu Âu (tiếp theo)  (25/12/2018)
• Xuất khẩu sản phẩm xoài sang châu Âu (tiếp theo)  (25/12/2018)
• Xuất khẩu chôm chôm vào châu Âu  (24/12/2018)
• Xuất khẩu xoài sang châu Âu  (24/12/2018)
• Tạo đột phá cho rau, quả xuất khẩu  (17/12/2018)
• Lãnh đạo Aeon chỉ ra “bí kíp” giúp trái xoài Việt Nam chinh phục thị trường khó tính Nhật Bản  (14/12/2018)
• Quảng bá gạo và cá tra Việt Nam tại Philippines  (04/12/2018)
• Doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam cân nhắc hoạt động xuất khẩu cá tra của Indonesia và Trung Quốc  (21/11/2018)
• Sự tăng trưởng ấn tượng của gạo thơm  (12/11/2018)